Nieuws

Nowata, Oklahoma - Op een terrein van 12 hectare waar ooit de hartverscheurende kreten klonken van dieren die het slachtoffer waren van pijnlijke experimenten, resoneert nu een vrolijke symfonie van kwispelende staarten en blije blafjes. Het terrein, waar ooit een laboratorium voor dierproeven was gevestigd, is omgetoverd tot “Freedom Fields”, een opvangcentrum voor ex-proefdieren, dankzij de onvermoeibare inspanningen van Shannon Keith en haar organisatie, het Beagle Freedom Project.

Uit een recente studie van onderzoekers van de Universiteit van Zürich en de Universiteit van Edinburgh blijkt dat slechts 1 op de 20 behandelingen die op dieren zijn getest, uiteindelijk wordt goedgekeurd voor gebruik bij mensen. De studie onthulde daarnaast dat de ontwikkeling van nieuwe medicijnen een langdurig proces is. Het kan wel 10 jaar duren voordat een nieuw medicijn wordt goedgekeurd en op de markt komt. Deze studie benadrukt nogmaals de beperkingen van dierproeven in medisch onderzoek en de noodzaak om de overgang naar proefdiervrije wetenschap te versnellen.

Kunstmatige intelligentie, ook wel artificiële intelligentie (AI) genoemd, is een tak van de computerwetenschap die zich richt op het creëren van intelligente machines. AI-systemen maken gebruik van grote datasets en geavanceerde algoritmen, waardoor ze complexe processen kunnen automatiseren en autonome beslissingen kunnen nemen met minimale menselijke tussenkomst. AI heeft het potentieel om een revolutie teweeg te brengen in veel sectoren, van gezondheidszorg en transport tot financiën en productie. AI heeft ook het potentieel om aanzienlijk bij te dragen aan proefdiervrij onderzoek. In dit artikel bespreken we hoe.

In de aanloop naar de verkiezingen van 9 juni wil GAIA de kiezers informeren over de standpunten van de politieke partijen over dierenwelzijn. Daartoe heeft GAIA een uitgebreide vragenlijst gestuurd naar alle politieke partijen met ten minste één verkozen lid in een regionaal of federaal parlement waarin werd gepeild naar hun standpunten met betrekking tot dierenwelzijn op regionaal, federaal en Europees niveau. Een van de themas die in de vragenlijst aan de orde worden gesteld, betreft dierproeven. De antwoorden van de verschillende partijen op de vragen over dierproeven zijn hieronder samengevat.

Brandwondenonderzoek wordt nog te vaak uitgevoerd op proefdieren. Elk jaar worden in de EU, waaronder België, dieren opzettelijk verbrand met hete vloeistoffen om brandwonden en mogelijke behandelingen voor mensen te bestuderen. Onze manier van genezen verschilt echter van die van dieren, waardoor de resultaten van dierstudies slecht vertaalbaar zijn naar de mens. Om zowel wetenschappelijke als ethische redenen is het onderzoek zich gaan richten op de ontwikkeling van proefdiervrije methoden, zoals menselijke huidmodellen. Het gebruik van deze modellen bootst de menselijke situatie veel beter na, wat betere resultaten oplevert, en maakt dierproeven volledig overbodig.

Deze woensdag 24 april is het Wereldproefdierendag, een dag die al sinds 1979 in het teken staat van proefdieren. Een dag om er extra bij stil te staan dat in België jaarlijks nog altijd meer dan 430.000 proefdieren achter gesloten deuren gebruikt worden. Deze dag herinnert ons eraan dat we ons moeten blijven inzetten om een proefdiervrije wereld werkelijkheid te maken.

Binnen de Europese Unie zijn ethische commissies dierproeven verantwoordelijk voor het beoordelen van onderzoeksprojecten waarbij proefdieren worden gebruikt. In Vlaanderen zijn er momenteel 18 van dergelijke commissies actief, die gezamenlijk toezicht houden op ongeveer 120 proefdierlaboratoria. In 2020 gaf de Vlaamse overheid de opdracht aan Technopolis Group om een evaluatietool te ontwikkelen en toe te passen om de werking van alle Vlaamse ethische commissies dierproeven te evalueren. Dit artikel biedt een samenvatting van het recent gepubliceerde rapport van Technopolis, waarin de resultaten en aanbevelingen van deze evaluatie worden gepresenteerd.

Op 14 maart 2024 heeft het parlement van de Australische staat Nieuw-Zuid-Wales wetgeving aangenomen om gedwongen zwem- en inhalatietesten op dieren te verbieden. Deze historische overwinning maakt van Nieuw-Zuid-Wales het eerste rechtsgebied ter wereld dat deze twee invasieve en controversiële onderzoeksmethoden verbiedt.

In de opleiding Diergeneeskunde aan de Universiteit Gent (UGent) worden verschillende klinische vaardigheden aangeleerd, gaande van het plaatsen van verbanden tot hechtingen of inspuitingen. Het uitvoeren van deze vaardigheden voor de eerste keer op een levend dier veroorzaakt stress en mogelijk pijn voor de patiënt. Daarom werd in 2016 het Skillslab Diergeneeskunde opgericht, waar gebruik wordt gemaakt van proefdiervrije modellen en simulatoren om diergeneeskundige klinische vaardigheden te onderwijzen.

Dierproeven aan de KU Leuven zijn voor het derde jaar op rij gestegen, zo blijkt uit het jaarverslag van 2022. KU Leuven blijft daarmee koploper in de Benelux wat het aantal dierproeven betreft. Bovendien is het de enige universiteit in België die nog onderzoek doet met primaten.

Aan het begin van de 20e eeuw was de wetenschappelijke gemeenschap in opschudding. Gestimuleerd door de ontwikkeling van celcultuurtechnieken begon de wetenschappelijke gemeenschap zich te richten op het gebruik van innovatieve onderzoeksmodellen. Door cellen buiten levende organismen te laten leven, werd de weg vrijgemaakt voor in vitro testen, oftewel testen die buiten een levend organisme worden uitgevoerd, zoals in een reageerbuis of een kweekschaal. Deze belangrijke vooruitgang heeft aanzienlijk bijgedragen aan de ontdekking en ontwikkeling van nieuwe medicijnen.

Jaarlijks worden wereldwijd miljoenen dieren gebruikt in de vroege stadia van de ontwikkeling van geneesmiddelen. Gemiddeld wordt echter 92% van de kandidaat-geneesmiddelen die dierproeven doorstaan, vervolgens opgegeven in klinische proeven op mensen, voornamelijk vanwege ineffectiviteit of bijwerkingen.