Op 25 oktober organiseerde de Europese Commissie de tweede workshop over het stappenplan voor de geleidelijke afschaffing van dierproeven voor chemische veiligheidsbeoordelingen. Dit evenement bood alle betrokken belanghebbenden de gelegenheid om deel te nemen aan het proces. Tijdens de workshop werden met name de essentiële elementen besproken voor de ontwikkeling, validatie en implementatie van proefdiervrije methoden en de opname ervan in de wetgeving voor chemische stoffen.
Het stappenplan voor de geleidelijke afschaffing van dierproeven voor chemische veiligheidsbeoordelingen werd door de Europese Commissie aangekondigd in reactie op het Europese burgerinitiatief ‘Save cruelty-free cosmetics – Commit to a Europe without animal testing’. Deze routekaart markeert een historisch keerpunt op het gebied van wettelijk voorgeschreven proeven en heeft als doel de concrete stappen en acties te definiëren die op de korte en lange termijn moeten worden uitgevoerd om dierproeven geleidelijk af te schaffen. Het stappenplan moet eind 2025 of begin 2026 gereed zijn en zal worden gevolgd door een implementatiefase om de gedefinieerde acties in gang te zetten.
Op 11 en 12 december 2023 werd de eerste workshop georganiseerd door de Commissie met geïnteresseerde belanghebbenden. Deze workshop vormde het startpunt voor de ontwikkeling van het stappenplan en was een gelegenheid voor belanghebbenden om input te leveren en mogelijke benaderingen voor de toepassing van proefdiervrije methoden in de wetgeving inzake chemische stoffen te bespreken.
De tweede workshop over de routekaart vond plaats op 25 oktober 2024 om de voortgang van het stappenplan te presenteren en dieper in te gaan op specifieke onderwerpen. Net als in 2023 werd dit evenement bijgewoond door ongeveer 500 deelnemers en bood het de gelegenheid om de huidige status van het stappenplan en de voortgang van de verschillende werkgroepen te bespreken. Daarnaast bood de workshop belanghebbenden de gelegenheid om hun voortgang in de ontwikkeling van proefdiervrije benaderingen te delen en specifieke kwesties en thema's zoals de validatie van deze nieuwe methoden te bespreken.
Sinds de eerste workshop in 2023 is er overeenstemming bereikt over de reikwijdte van de EU-wetgeving die in het stappenplan moet worden opgenomen. Daarnaast heeft de Commissie drie werkgroepen opgericht om de dialoog voort te zetten op strategische gebieden: menselijke gezondheid, beoordeling van de veiligheid voor het milieu, en veranderingsmanagement. Deze groepen, bestaande uit multidisciplinaire deskundigen, leveren een actieve bijdrage aan de voorbereidende werkzaamheden en de ontwikkeling van het stappenplan. In oktober heeft de Commissie ook een openbare raadpleging gelanceerd om de standpunten van diverse belanghebbenden schriftelijk te verzamelen.
Een belangrijk thema dat tijdens de dag naar voren kwam, was de noodzaak voor alle belanghebbenden om samen te werken. De panelleden benadrukten ook de noodzaak om duidelijke criteria te definiëren voor het gebruik van proefdiervrije methoden, met name voor chemische stoffen die onder de REACH-verordening vallen. Daarnaast benadrukten verschillende sprekers de noodzaak om het vertrouwen in proefdiervrije methoden te vergroten. Er werd ook verzocht dat het stappenplan duidelijk gedefinieerde indicatoren en tijdschema’s bevat en dat er gestreefd wordt naar wereldwijde harmonisatie. De overgang naar proefdiervrije methoden vereist daarnaast dat er beter rekening wordt gehouden met de behoeften op het gebied van regelgeving en dat het validatieproces wordt verbeterd, met oog voor het belang van internationale acceptatie van proefdiervrije testmethoden. De steun van Europese instanties en de betrokkenheid van alle belanghebbenden kunnen hierbij een cruciale rol spelen.
Deze workshop heeft aangetoond dat het stappenplan vooruitgang boekt en naar verwachting eind 2025 of begin 2026 klaar en gepubliceerd zou moeten zijn. Een derde workshop zal waarschijnlijk rond mei 2025 worden gehouden.