23.10.24
Au minimum 4,2 millions d'animaux utilisés pour les études de toxicité systémique dans le cadre de REACH

Een studie gepubliceerd in 2023, mede opgesteld door onderzoekers van het Centre for Alternatives to Animal Testing (CAAT), onthulde dat 4,2 miljoen dieren zijn gebruikt om te voldoen aan de REACH-verordening (registratie, beoordeling, autorisatie en beperking van chemische stoffen) in slechts drie testcategorieën: toxiciteit bij herhaalde toediening, ontwikkelingstoxiciteit en reproductietoxiciteit.

 

Op 1 juni 2007 trad de REACH-verordening (EG 1907/2006) in werking in de EU, met als doel de bescherming van de menselijke gezondheid en het milieu tegen de risico's van chemische stoffen te verbeteren. Deze verordening verplicht de chemische industrie om de veiligheid van alle chemische stoffen in hun producten te evalueren. Hoewel dierproeven alleen als laatste redmiddel zijn toegestaan om de veiligheid van chemische producten te beoordelen, d.w.z. als er geen proefdiervrije methode beschikbaar is om de benodigde veiligheidsinformatie te verkrijgen, worden nog steeds veel dieren voor dit doel gebruikt. Tot nu toe waren de exacte aantallen onduidelijk. Door gegevens uit REACH-dossiers sinds 2009 te analyseren, heeft het onderzoek aangetoond dat er ongeveer 4,2 miljoen dieren zijn gebruikt voor de drie bovengenoemde toxiciteitstesten.

 

De studie heeft duidelijk aangetoond dat het aantal dieren dat lijdt en sterft tijdens toxiciteitstests in het kader van REACH aanzienlijk wordt onderschat. De cijfers voor de drie geanalyseerde toxiciteitstests overtreffen al ruimschoots de oorspronkelijke schatting van de Europese Commissie, die uitging van 2,6 miljoen dieren voor alle toxiciteitstests als gevolg van de implementatie van de REACH-verordening. De auteurs van de studie zijn bezig met het verder tellen van het aantal dieren dat wordt gebruikt voor andere toxiciteitstests om precieze gegevens te verkrijgen over het totale gebruik van dieren in het kader van REACH. Een eerste schatting suggereert dat het aantal dieren dat wordt ingezet voor deze andere tests tussen de 0,6 en 3,2 miljoen ligt.

 

Hoewel de analyse van het gebruik van proefdiervrije methoden buiten het bestek van deze studie valt, wijzen de auteurs erop dat deze methoden relatief weinig zijn toegepast. Volgens het rapport van het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) werden 'read-across' methoden (waarbij toxiciteit wordt voorspeld door vergelijking met structureel vergelijkbare chemische stoffen met bekende effecten) in 75% van de gevallen afgewezen, vaak op grond van onvoldoende rechtvaardiging. Dit leidde automatisch tot een verzoek om dieren te gebruiken voor het uitvoeren van de toxiciteitstests.

 

De effecten van chemische stoffen op de menselijke gezondheid en het milieu zijn nog steeds zeer beperkt begrepen. Voor maar liefst 70% van de stoffen zijn de gevaren en blootstellingsniveaus slecht of zelfs helemaal niet gekarakteriseerd. Daarom roepen de auteurs van de studie op om dieren zo snel mogelijk te vervangen door proefdiervrije methoden.

 

"Sommige van deze nieuwe methoden zijn niet alleen geschikt voor grootschalige chemische screening, maar leveren ook relevantere resultaten op dan dierproeven, omdat de chemicaliën direct worden getest op menselijke cellen in een petrischaaltje", legt Thomas Hartung uit, directeur van CAAT en professor aan de Universiteit van Konstanz.

 

"Voor verschillende tests zijn al proefdiervrije methoden beschikbaar, en dit aantal blijft maar groeien. Het doel moet nu zijn om de wetgeving aan te passen aan de huidige stand van de wetenschappelijke kennis", zegt Marcel Leist, mededirecteur van CAAT en professor aan de Universiteit van Konstanz.

 

Hoewel de herziening van de REACH-verordening tot nader order is uitgesteld, zal het aantal dieren dat wordt gebruikt voor toxiciteitstests waarschijnlijk toenemen. Naar verwachting zullen er na de herziening van de REACH-verordening tussen de 3,5 en 6,9 miljoen meer dierproeven worden uitgevoerd.

 

In lijn met de toezegging van de Commissie om het gebruik van dieren voor de beoordeling van chemische stoffen geleidelijk af te schaffen, is het tijd voor regelgevers en belanghebbenden om om oude, onbetrouwbare en inefficiënte methoden los te laten en te investeren in de ontwikkeling en toepassing van nieuwe proefdiervrije methoden, zodat de menselijke gezondheid en het milieu beter beschermd kunnen worden.