De Vlaamse Overheid heeft een actieplan gepubliceerd met betrekking tot het verminderen van het aantal dierproeven in Vlaanderen. Dit actieplan volgt uit het regeerakkoord van de Vlaamse Regering voor de periode 2019-2024, waarin als doel is gesteld om dierproeven zoveel mogelijk te voorkomen en om te investeren in alternatieven zodat dierproeven maximaal vervangen kunnen worden. GAIA stapt graag mee in dit actieplan om uiteindelijk een transitie naar proefdiervrij onderzoek mogelijk te maken.
Eind 2021 startte Technopolis B.V., onder supervisie van het Departement Omgeving en een stuurgroep, een stakeholderanalyse om de relevante spelers voor het actieplan te identificeren. Uit deze analyse kwamen organisaties naar voren die een sleutelrol kunnen spelen in het verminderen van het aantal dierproeven in Vlaanderen te verminderen. Deze ‘sleutelorganisaties’ werden vervolgens benaderd en uitgenodigd om bij te dragen aan het actieplan. In totaal hebben twintig sleutelorganisaties, waaronder overheidsinstanties, universiteiten, privé onderzoeksinstellingen, farmaceutische bedrijven en GAIA, zich ertoe verbonden om samen te werken aan een concreet actieplan om het gebruik van proefdieren af te bouwen.
De verschillende informatiebijeenkomsten en rondetafelgesprekken die met de deelnemende sleutelorganisaties werden georganiseerd hebben bijgedragen aan een beter inzicht in de mogelijkheden voor het verminderen van het aantal dierproeven, en hebben geleid tot de ontwikkeling van 33 acties die kunnen worden onderverdeeld in 5 actiedomeinen: verbeterde kennisdeling en meer (internationale) samenwerking; financiering van dierproefvrije methoden; (door)ontwikkeling van technologieën en methoden; opleiding van (toekomstige) onderzoekers en; efficiënter gebruik van proefdieren. Samen vormen deze acties het ‘Actieplan ter vermindering van dierproeven’.
Als dierenrechtenorganisatie is GAIA een van de sleutelorganisaties in dit project en draagt bij aan het actieplan door middel van de actie “Transitie proefdiervrij: inventariseren van hindernissen, maatschappelijke verwachtingen, opportuniteiten en prioriteiten met het oog op een probleemoplossende strategie”. Het doel van deze actie is het ontwikkelen van een probleemoplossende strategie voor de overgang naar proefdiervrije wetenschap in Vlaanderen. Om tot deze probleemoplossende strategie te komen, zal GAIA de volgende stappen uitvoeren: het oplijsten van de hinderpalen en obstakels die proefdiervrij onderzoek in de weg staan; het onderzoeken van welke opportuniteiten zich aandienen om significante vooruitgang te boeken; en het in kaart brengen van de maatschappelijke verwachtingen met betrekking tot het afzien van het gebruik van proefdieren.
“GAIA verwelkomt het actieplan om dierproeven in Vlaanderen te verminderen. Dit plan moet echter meer zijn dan een bundeling van diverse acties die door de verschillende sleutelorganisaties zijn voorgesteld. We hebben een geloofwaardige strategie nodig die het gebruik van dieren voor wetenschappelijke doeleinden geleidelijk zal uitfaseren. En dat is waar GAIA een belangrijke rol kan spelen.”