De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) heeft een baanbrekende beslissing genomen: de organisatie wil het gebruik van dierproeven in preklinisch veiligheidsonderzoek drastisch terugdringen. Tegelijkertijd gaat de FDA actief alternatieve testmethoden stimuleren die effectiever zijn én geen dierenleed veroorzaken. Dit markeert een belangrijk keerpunt in zowel het domein van de wetenschap als dierenwelzijn.
De weg naar diervrije wetenschap
In het actieplan met de titel "The Roadmap to Reducing Animal Testing in Preclinical Safety Studies", schetst de FDA haar strategie om naar een ethisch verantwoorde wetenschap te evolueren. Verschillende voorstellen in dit plan zijn gebaseerd op een juridische petitie van dierenrechtenorganisaties, die vorig jaar werd ingediend.
Belangrijke punten uit dit plan zijn de officiële bevestiging dat dierproeven niet langer verplicht zijn, de ontwikkeling van een up-to-date richtlijnendocument over alternatieve testmethoden -die regelmatig worden bijgewerkt- en de expliciete opname van deze alternatieven in alle richtlijnen van de FDA.
Diervrije keuzes belonen
Om het gebruik van proefdiervrije methoden aantrekkelijker te maken, wil de FDA bedrijven die kiezen voor alternatieven belonen. Tot nu toe voelden veel bedrijven zich verplicht om toch op dieren te testen, omdat ze dachten dat dit de voorkeur had van de FDA. Binnen drie tot vijf jaar wil de organisatie dat dierproeven eerder uitzondering dan regel zijn.
Alternatieve methoden die betrouwbaarder en humaner zijn
Het is al geruime tijd bekend dat dierproeven geen garantie bieden voor de veiligheid van geneesmiddelen bij mensen: ongeveer 90% van de stoffen die op dieren zijn getest, falen tijdens klinische proeven op mensen. Dit stelt niet alleen dieren bloot aan onnodig lijden, maar brengt ook patiënten in gevaar. Tegenwoordig blijken innovatieve benaderingen zoals kunstmatige intelligentie, geavanceerde computermodellen, organ-on-a-chip-technologie of organoïden betrouwbaarder, sneller, goedkoper en vooral veel relevanter voor de menselijke gezondheid dan dierproeven.
Wetenschappelijk én ethisch onderbouwd
De stap van de FDA is gebaseerd op solide wetenschap, vaak gepubliceerd in gerenommeerde, peer-reviewen tijdschriften. Eén van deze studies wordt zelfs aangehaald in het officiële plan van de FDA. Het uitgangspunt is duidelijk: beter dieren beschermen en tegelijk de veiligheid voor mensen vergroten.
Financiële gevolgen en marktsignalen
De beurs reageerde direct op het nieuws. Bedrijven die sterk leunen op dierproeven, zoals Charles River Laboratories en Inotiv (moederbedrijf van Envigo), zagen hun aandelen dalen. Tegelijkertijd is het hoopgevend dat sommige van deze bedrijven nu investeren in alternatieve testmethoden — een positieve trend die hopelijk door de hele sector wordt opgepikt.
Een wereldwijde beweging
Niet alleen in de VS staat dierproefvrije innovatie op de agenda. Ook in Europa identificeerde de farmaceutische industrie onlangs negen soorten dierproeven waarvoor al alternatieven bestaan, of die wetenschappelijk gezien overbodig zijn.
Bovendien komt deze aankondiging van de FDA kort nadat het Amerikaanse milieubeschermingsagentschap (EPA) eveneens zijn engagement heeft herbevestigd om dierproeven voor chemische stoffen en pesticiden geleidelijk af te bouwen. Verdere aankondigingen worden verwacht van de National Institutes of Health (NIH).
Referentie:
Block, K & Amundson, S. US Food and Drug Administration makes significant announcement about animal testing. Artikel gepubliceerd op 14 april 2025 op de website ‘Humane World for Animals’. Beschikbaar op: https://www.humaneworld.org/en/blog/us-fda-announces-commitment-reduce-animal-testing.